Biografie mieszkańców

Sikorski Władysław Eugeniusz

(20 maj 1882 - 4 lipiec 1943)

generał, dwukrotny premier i Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w czasie II wojny światowej, który jako równy królom spoczywa na Wawelu.

Urodził się w Tuszowie Narodowym, jako syn wiejskiego nauczyciela Tomasza i Emilii z domu Albertowiczowej Hawrowskiej. W 1898 roku rozpoczął naukę w seminarium nauczycielskim w Rzeszowie. Maturę zdał w 1902 roku w gimnazjum klasycznym we Lwowie. Następnie studiował na Wydziale Dróg i Mostów Politechniki Lwowskiej.
W latach 1904"1905 odbył zasadniczą służbę wojskową w armii austriackiej i uzyskał stopień podporucznika. W 1907 roku wykładał na tajnych kursach wojskowych Polskiej Partii Socjalistycznej elementarną taktykę piechoty i stał się współzałożycielem Związku Walki Czynnej. W 1909 roku ożenił się.

Po wybuchu I wojny światowej został przez Piłsudskiego mianowany Komisarzem Wojskowym dla Galicji i podpułkownikiem Legionów. Na początku 1918 roku internowany. Po zwolnieniu z internowania brał udział w walkach o Lwów.
W czasie wojny polsko bolszewickiej w stopniu generała dowodził samodzielną grupą operacyjną a następnie 5 Armią. Po zamordowaniu pierwszego prezydenta Gabriela Narutowicza, w 1922 roku został premierem. Rządem kierował przez pół roku, koncentrując się na polityce zagranicznej i skarbowej. W 1926 roku, podczas zamachu majowego, zajął stanowisko bierne. Od 1928 roku przeniesiony do dyspozycji ministra spraw wojskowych. Po wybuchu II wojny światowej nie otrzymał przydziału. Na własną rękę przekroczył 17 września 1939 roku granicę polsko rumuńską i udał się do Paryża.
28 września 1939 roku ambasador polski w Paryżu przekazał mu dowództwo wszystkich oddziałów polskich jakie miały być tworzone na terenie Francji. Z kolei 30 września 1939 roku prezydent Władysław Raczkiewicz mianował go premierem Rządu Jedności i Obrony Narodowej. Generał Sikorski dla umęczonego narodu polskiego stał się symbolem walki z okupantem. Jego atutem był fakt, że jako działacz opozycyjny nie był obciążony balastem klęski wrześniowej i za granicą znano go jako męża stanu i wybitnego stratega wojskowego.
Po napaści Niemiec na ZSRR 30 lipca 1941 roku podpisał kontrowersyjny układ polsko radziecki. W ten sposób uratował tysiące polskich łagierników i więźniów, dając im szansę dalszej służby ojczyźnie. Był on orędownikiem sprawy polskiej na arenie międzynawowej, jeździł wszędzie tam gdzie spodziewał się coś dla niej uzyskać. Stąd podróże do: ZSRR, USA, Kanady Meksyku, na Bliski Wschód.
W kwietniu 1943 roku ZSRR zerwał stosunku dyplomatyczne z Polską, wyszła na jaw sprawa zbrodni katyńskiej. Pojawiły się także pogłoski o szerzącym się buncie wśród żołnierzy Armii Polskiej na Bliskim Wschodzie, wyprowadzonej przez gen. W. Andersa ze ZSRR.
Sikorski zdecydował się wtedy na najdłuższą i bardzo niebezpieczną podróż wojenną celem inspekcji armii. Wypadła ona dobrze. Wojsko okazało się wierne generałowi, wbrew wcześniejszym informacjom. 3 lipca gen. Sikorski wyruszył w drogę powrotną.
Na krótko 4 lipca zatrzymał się celem wypoczynku w Gibraltarze. W nocy o 23 .07 samolot z Sikorskim na pokładzie w wyniku zamachu w 2 minuty po starcie runą w morze u skał Gibraltaru. Wszyscy pasażerowie zginęli, w tym córka generała Zofia Leśniowska. Przeżył tylko pilot Czech E. Prchal.
Ciało generała spoczęło na cmentarzu lotników polskich w Newark. Generałowi przyszło tam czekać do 1993 roku. Wtedy jego prochy 17 września spoczęły w krypcie świętego Leonarda na Wawelu jako równego królom.
Osoba generała Sikorskiego budzi powszechne zainteresowanie, a jego śmierć jest nadal nie wyjaśnioną zagadką historyczną. Rok 2003 ogłoszony był uchwałą Sejmu RP Rokiem generała Sikorskiego, zaś w wyniku plebiscytu przeprowadzonego na Podkarpaciu w 2000 roku generała Sikorski ogłoszony został człowiekiem Tysiąclecia. Świadczy to o jego wielkości i świadomości społeczeństwa, że odegrał ogromną rolę w historii RP, a dla Tuszowa Narodowego jest powodem do dumy i ogromnej radości.

« powrót